Nietypowe właściwości wody
Woda z jednej strony stanowi źródło życia, bez której nie można sobie wyobrazić prawidłowej pracy organizmów żywych, z drugiej – groźnym żywiołem. Pokrywa aż 70,8 % powierzchni planety, stanowi 70 % organizmu, a wciąż skrywa tak wiele tajemnic.
Jednym z nurtujących pytań jest samo pochodzenie cieczy. Naukowcy nadal badają okoliczności, w jakich woda znalazła się na Ziemi. Najbardziej prawdopodobną hipotezą jest, że przed 5 miliardami lat w wyniku połączenia tlenu i wodoru, pod wpływem niskich temperatur, skraplająca para wodna była początkiem życia na Ziemi.
Bez wątpienia woda jest jedną z najpopularniejszych, a jednocześnie najbardziej zaskakujących, substancji. Do niedawna istniało przekonanie, że swoją wyjątkowość zawdzięcza wyłącznie składowi chemicznemu. Jak się okazało, struktura cząsteczki wody jest o wiele ważniejsza i odpowiedzialna za jej unikatowość. Jest to bowiem jedyna taka substancja, która miałaby tak dużą ilość anomalii.
Jedną z nietypowych właściwości wody jest jej zmienność pod wpływem wahań temperatur. Objętość cieczy rośnie wraz ze wzrostem ciepła, jednak w przypadku wody, sytuacja wygląda odwrotnie. Poniżej 4°C objętość wody wzrasta, a zjawisko nazywane anomalią rozszerzalności cieplnej, dostrzec można na każdym kroku. Ma ono ogromne znaczenie w przyrodzie, gdy temperatura zimą gwałtownie spada, a stawy i jeziora pokryte są taflą lodu. Na samym dnie gromadzi się woda o największej gęstości, umożliwiając rybom i innym organizmom przeżycie. Z drugiej jednak strony jest źródłem pewnych uciążliwości, takich jak niszczenie nawierzchni dróg czy erozja skał.
Woda jako jedyna występuje w trzech stanach skupienia, w postaci cieczy, gazu i ciała stałego. Wśród roztworów jest najsilniejszym rozpuszczalnikiem i posiada największe napięcie powierzchniowe, które odpowiada za charakterystyczny kształt kropli wody. Zdumiewającym faktem jest, że budowa cząsteczki umożliwia jej przechłodzenie, czyli pomimo temperatur poniżej 0°C, nie dochodzi do jej zamarznięcia.
Zdumiewająca jest również prędkość rozchodzenia dźwięku w wodzie. Jest ona uzależniona od wzrostu temperatury, jednak gdy osiągnie wartość 74°C, znów gwałtownie spada. Naukowcy przez wiele lat zastanawiali się nad przyczyną takich odchyleń i odkryli, że silna reakcja jest skutkiem zmian gęstości i ściśliwości. Ciekawostką jest także jej lepkość, która zmniejsza się wraz ze wzrostem ciśnienia, przeciwnie niż w pozostałych cieczach.
Nie podlega dyskusji fakt, że woda odgrywa istotną rolę w życiu każdego człowieka. Jej głównym zadaniem jest oczywiście utrzymanie właściwej temperatury ciała, usuwanie toksyn i wszelkich szkodliwych substancji, ale mało kto wie, że posiada pewne właściwości transportowe. Jak to możliwe? Zmieniając swoją gęstość, wprawia ją w ruch, dzięki czemu może sprawnie rozpowszechniać makro- i mikroelementy, niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Woda ma niebagatelne znaczenie w przyrodzie, istotnie wpływa na klimat, towarzyszy człowiekowi od zawsze. Jest jednym z najważniejszych i najcenniejszych składników na ziemi, dlatego tak ważne jest, aby odkryć, ile skrywa w sobie fascynujących właściwości i bogatych możliwości.